O kadrowaniu, cz. 1

trójpodział
żródło : fotoszop.pl

Kadr. Magiczne słowo, które sprawia, że o naszym zdjęciu powiedzą: "wspaniałe!" lub "skasuj to, szybko!". Kadr, czyli sposób na umiejscowienie na fotografii głównego obiektu, punkt widzenia fotografa, jego oko i esencja kreatywności. Co sprawia, że jedne kadry przyciągają oko, a inne wręcz odpychają?

Proporcja klatki

Zacznijmy od tego, że trzeba wybrać proporcję boków naszego zdjęcia. Chcemy by było prostokątne w poziomie lub pionie? A może kwadratowe? Albo bardziej nietypowe kadry panoramiczne. Każdy sposób będzie dobryw innych sytuacjach, więc może przyjrzyjmy się im z bliska.

Kadr poziomy

Najbardziej naturalny sposób kadrowania. Z pewnością dlatego, że ludzkie oczy również oglądają świat częściej w sposób horyzontalny. A może przyczyniają się do tego telewizory, w których obraz jest zawsze w tej pozycji. Dlatego też aparaty są tak samo skonstruowane, że widzimy klatkę prostokątną poziomą. I naturalnie fotograf ma pewne mentalne i fizyczne opory przed obróceniem aparatu do pionu.

panorama jest szczególnie ciekawym przypadkiem kadru poziomego (na zdj. Hala Stulecia i Pergola we Wrocławiu)
fot. Paweł Kowalczyk

Zazwyczaj oglądanie zdjęcia odbywa się w poziomie od lewej do prawej, tak jakbyśmy czytali. Jednocześnie nasze oczy przyciąga najbardziej interesujące miejsce, dlatego tego typu kadry będą się nadawały idealnie do zdjęć, na których układ obiektów i linii również przebiega poziomo, następuje jak gdyby wzmocnienie linii. I tak warto wybrać kadr poziomy (a raczej nie rezygnować z niego) przy fotografowaniu dwóch lub większej ilości osób oraz przy fotografowaniu akcji o wyraźnym układzie pionowym (np. ruch na ulicy). Przy fotografii krajobrazu podkreśla się w ten sposób linię horyzontu. Fotografując ruch w lewo bądź w prawo też dużo łatwiej go przedstawić w kadrze poziomym - zwłąszcza, gdy chcemy zaznaczyć, iż obiekt wkracza na scenę lub ją opuszcza.

Kadr kwadratowy

Choć kwadratowy format ma już długą historię - pierwszym aparatem "robiącym kwadraty" był Rolleiflex 1929 roku - to mimo wszystko mało jest osób, które potrafią wydobyć z niego jakąś wartość.

John Lennon, fot. Richard Avedon

Symetria kwadratowego kadru sprawia, iż ma on bardzo neutralny wpływ na charakter obrazu. Nie dominuje pion ani poziom. Wszystko jakby rozchodziło się od środka zdjęcia do jego rogów. Ze względu na takie wyważenie kompozycji w kadrze obraz może okazać się po prostu nudny, pomimo naszych chęci, by wzmocnić go przez taki układ. Dlatego też fotografowanie w kwadracie jest bardzo trudnym zdadaniem.

Kadr pionowy

fot. Paweł Kowalczyk

Można by powiedzieć, że to przeciwność kadru poziomego. Tutaj nasze oczy przebiega od góry do dołu i spowrotem. Dlatego najważniejsze będzie podkreślenie lini pionowych oraz obiektów, które znajdują się u góry oraz na dole zdjęcia. W tego typu kadrach odległość między górą a dołem wydaje się większa niż odległośc lewo-prawo w kadrze poziomym, co fotografujący skrzętnie wykorzystują - lub nieświadomie niszczą swoje zdjęcia.